JotD / QotD Ελληνική Λίστα Ανεκδότων (JotD)


Θέμα: ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Η εργατική πρωτομαγιά - Η ιστορία του Μαΐου


(nil): Έβελυν (Jokes-Robot(@)ceid.upatras.gr)
Ημερομηνία: Πεμ 01 Μαΐ 2003 - 20:09:39 EEST

Ο Μάης όμως δεν είναι μόνο ο μήνας που σφραγίζει την άνοιξη, αλλά και
μήνας μνήμης και τιμής για τους αγώνες των ανθρώπων, για μια πιο όμορφη
και καλύτερη ζωή. Η Πρωτομαγιά είναι το «άνθος» αυτών των αγώνων, ένα
άνθος ποτισμένο με θυσίες και αίμα.

Με σημαιοφόρους τους πρώτους νεκρούς εργάτες του Σικάγο αλλά και τον
κάθε εργαζόμενο ξεχωριστά που έδωσε τη ζωή του για το δικαίωμα στο αύριο.

Η πρώτη Μάη του 1886 είχε οριστεί ως μέρα έναρξης μαζικού απεργιακού
κινήματος και συγκέντρωσης ολόκληρης της εργατικής τάξης της Αμερικής
στο Σικάγο - ήταν το μεγαλύτερο βιομηχανικό κέντρο - για τη διεκδίκηση
του οχτάωρου. Η απόφαση είχε παρθεί δυο χρόνια πριν στο συνέδριο της
Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας.

Το σύνθημα ήταν: «Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες
ύπνο». Ήταν Σάββατο, εργάσιμη μέρα. Όμως οι εργάτες - αναφέρουν οι
ιστορικές περιγραφές - γελώντας, κουβεντιάζοντας και ντυμένοι με τα καλά
τους κατευθύνονταν, μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους στο χώρο της
συγκέντρωσης.

Γύρω στους 340.000 εργάτες διαδήλωναν σ' όλη τη χώρα, περίπου 190.000
είχαν κατέβει σε απεργία, από τους οποίους οι 80.000 στο Σικάγο. Ο
δρόμος είχε αποκτήσει ατμόσφαιρα γιορτής. Όμως οι εργοδότες είχαν
αντίθετη γνώμη και σε συνεργασία με την αστυνομία, την εθνοφρουρά, με
τους οπλισμένους μπράβους αλλά και με τον ελεγχόμενο Τύπο ο οποίος είχε
ετοιμάσει το έδαφος κατάλληλα αντέδρασαν .

Στους πλαϊνούς δρόμους της συγκέντρωσης και τις γύρω στέγες η ατμόσφαιρα
είχε γίνει απειλητική. Σ' όλη την περιοχή υπήρχαν παρατεταγμένοι λόχοι
αστυνομικών και ειδικών δυνάμεων έτοιμοι να επιβάλουν την τάξη. Χίλιοι
τριακόσιοι πενήντα εθνοφρουροί με πολυβόλα περίμεναν το σύνθημα για να
δράσουν.

Ενώ το συγκεντρωμένο πλήθος στην πλατεία Χεϊμάρκετ παρακολουθούσε τις
ομιλίες, ο επικεφαλής της αστυνομικής δύναμης διατάσσει να διαλυθεί η
συγκέντρωση. Ξαφνικά βόμβα σκάει μέσα στο πλήθος. Το αίμα αρχίζει να
βάφει το χώρο της συγκέντρωσης. Η αστυνομία, οι μπράβοι, χτυπάνε στο
ψαχνό προς όλες τις κατευθύνσεις...

Η δίκη των συλληφθέντων ήταν μια σκέτη παρωδία. Δε δικάστηκαν οι
πράξεις, αλλά οι ιδέες. Στις 9 Οκτώβρη 1886 ανακοινώθηκε η
προαποφασισμένη ετυμηγορία. Για τους βασικούς κατηγορούμενους Σπάιτς,
Φίσερ, ΄Ενγκελ και ο Πάρσονς η απόφαση θάνατος δια απαγχονισμού. Η ποινή
εξετελέσθη στις 11 Νοέμβρη του 1887. Για τους Φίλντεν και Σβαμπ ο
κυβερνήτης μια μέρα πριν την εκτέλεση μετέτρεψε τη θανατική ποινή σε
ισόβια κάθειρξη. Ενώ ο Λουί Λινγκ βρέθηκε νεκρός στο κελί του πριν
οδηγηθεί στην αγχόνη... Το ματωμένο πουκάμισο των εργατών του Σικάγου
έγινε σύμβολο πάλης και θυσίας.

---Η ιστορία του Μαΐου ----

Σήμερα γιορτάζουμε την Πρωτομαγιά. Πρόκειται για μια από τις ελάχιστες
γιορτές χωρίς θρησκευτικό περιεχόμενο που έχουν διατηρηθεί ως τις μέρες
μας, πιθανόν κατάλοιπο πανάρχαιων προχριστιανικών δοξασιών σχετικών με
τη γονιμότητα και την καρποφορία της γης. Και είναι χαρακτηριστικό ότι
βασικές εκδηλώσεις της, όπως η έξοδος των ανθρώπων στην ύπαιθρο με
συνοδεία χορών και τραγουδιών και το μάζεμα λουλουδιών για να πλεχτούν
στεφάνια, τα οποία στη συνέχεια κρεμιούνται σε εμφανή θέση των σπιτιών,
απαντώνται στον λαϊκό πολιτισμό πολλών ευρωπαϊκών λαών. Στη Σουηδία,
π.χ., την Πρωτομαγιά οι χωρικοί μαζεύουν πράσινα κλαδιά που τα αναρτούν
στα σπίτια τους, ενώ τραγουδούν άσματα που μιλούν για ευφορία και
ευτυχία. Σε χωριά της Γερμανίας την 1η Μαΐου ένα κλαδί στολισμένο με
ταινίες (το Maibaum) τοποθετείται στην κεντρική πλατεία και γύρω του
στήνονται ξέφρενοι χοροί. Ακόμη εκλέγουν το πιο όμορφο κορίτσι του
χωριού ως Βασίλισσα του Μαΐου (Maikonigin), το οποίο και ντύνουν με
κάτασπρο φόρεμα.

Ενα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα της Πρωτομαγιάς, το μαγιάτικο κλαδί
ή το άνθινο στεφάνι, είναι πιθανόν να έχει τις ρίζες του στην
αρχαιότητα. Είναι γνωστό ότι στην αρχαία Ελλάδα τέτοια κλαδιά ή στεφάνια
τα χρησιμοποιούσαν πολύ συχνά. Δεν είναι υπερβολικό να πούμε ότι δεν
έλειπαν από καμιά σημαντική εκδήλωση του δημόσιου, ιδιωτικού ή
θρησκευτικού βίου. Επιπλέον είναι αξιοπρόσεκτο ότι η πιο σημαντική
γιορτή ενός μήνα των αρχαίων, του Θαργηλιώνος, που πάνω - κάτω
αντιστοιχούσε με τον δικό μας Μάιο, περιελάμβανε στα δρώμενά της την
κατασκευή ενός κλαδιού ανάλογου με το μαγιάτικο. Πιο συγκεκριμένα, στα
Θαργήλια, γιορτή που έδωσε και το όνομά της σ' ολόκληρο τον μήνα,
σχημάτιζαν μια λατρευτική πομπή προς τιμήν του Ηλίου και των Ωρών (=
Εποχών), που συντελούν τα μέγιστα στην ωρίμανση των καρπών. Στην πομπή
περιέφεραν ένα πράσινο κλαδί που μόλις είχε πετάξει φύλλα. Το τύλιγαν με
ταινίες και πάνω του κρεμούσαν σύκα, διάφορα ψωμάκια και μικρά φλασκιά
γεμάτα κρασί, λάδι και μέλι. Το κλαδί αυτό, η «ειρεσιώνη» των γραπτών
πηγών, μοιάζει εξαιρετικά με το πρωτομαγιάτικο στεφάνι, και αυτό μας το
βεβαιώνει και το γεγονός ότι σε παλιότερες εποχές το τελευταίο το
έφτιαχναν όχι με άνθη αλλά με κλαδιά οπωροφόρων δένδρων που έφεραν
καρπούς και στα οποία αναρτούσαν κρεμμύδια και σκόρδα. Η Ψευδο-ηροδότεια
βιογραφία του Ομήρου μάς διασώζει και τα λόγια που τραγουδούσαν τα
παιδιά καθώς περιέφεραν την «ειρεσιώνη": «Ερχόμαστε στο σπίτι ενός
πλούσιου νοικοκύρη. Αφήστε τις πόρτες ανοιχτές, γιατί μπαίνει ο Πλούτος
και μαζί του η Χαρά και η Ειρήνη. Να 'ναι γεμάτα πάντα τα σταμνιά του
και στη σκάφη του ζυμώματος το ζυμάρι να φουσκώνει ψηλά. Ο γιος του
σπιτιού να παντρευτεί, και η κόρη να υφάνει ένα πανώριο υφαντό» (μτφρ.
Ι. Κακριδή). Το καταστόλιστο αυτό κλαδί στο τέλος της γιορτής το
κρεμούσαν στις θύρες των ναών και των σπιτιών τους. Εκεί το άφηναν ώσπου
να ξεραθεί για να μπορεί να καεί και να αντικατασταθεί την επόμενη
χρονιά από ένα νέο.

Τα Θαργήλια ήταν κυρίως αγροτική γιορτή. Στη διάρκειά της γινόταν
προσφορά των πρώτων καρπών της νέας συγκομιδής στους θεούς, ουσιαστικά
ακάμωτων ακόμη, αφού τη γιόρταζαν πριν από τον θερισμό. Με τέτοιες
πράξεις ο άνθρωπος ήθελε να ευχαριστήσει το θείο για όσα του πρόσφερε
και να ζητήσει τη συνέχιση της εύνοιάς του. Ωστόσο το ότι συμπεριλάμβανε
στο πρόγραμμά της και μια σκοτεινή καθαρτήρια τελετή ­ η όλη γιορτή ήταν
αφιερωμένη στον Απόλλωνα, τον θεό της κάθαρσης ­ δείχνει ότι ξεπερνούσε
τον αγροτικό χαρακτήρα και προσέγγιζε ακόμη και τον χώρο της μαγείας.
Πιο συγκεκριμένα, στη διάρκεια της γιορτής επέλεγαν ένα ή δύο
περιθωριακά άτομα, τους γνωστούς «φαρμακούς» ή τα «καθάρματα» των πηγών,
και κτυπώντας και πετροβολώντας τα, τα απομάκρυναν ως αποδιοπομπαίους
τράγους έξω από τα όρια της πόλης τους. Μερικές φορές μάλιστα αναφέρεται
και θανάτωση των «καθαρμάτων» (= των θυμάτων της κάθαρσης!). Ο καθαρμός
ως προϋπόθεση για να είναι πλούσια η νέα σοδειά και γενικά για να έχει
επιτυχία κάθε νέα αρχή είναι πολύ γνωστός σε πρωτόγονες κοινωνίες και
όχι μόνον.

Το πράσινο κλαδί με τα φύλλα του συμβόλιζε τη ζωή και την ανανέωσή της
και υποτίθεται ότι χάριζε στον κάτοχό του υγεία, καλή τύχη, ειρήνη,
ευτυχία και ευφορία. Ανάλογο συμβολισμό πρέπει πιθανόν να δούμε και στο
πρωτομαγιάτικο στεφάνι, ο οποίος στις μέρες μας δύσκολα μπορεί να
ανιχνευτεί, αφού για μας το στεφάνι αυτό δεν αποτελεί ίσως τίποτε
περισσότερο από μια ωραία και εύοσμη άνθινη σύνθεση. Μπορεί οι αρχαίοι
θεοί και οι ειδωλολατρικές δοξασίες να έχουν από καιρό σβήσει, ωστόσο
ορισμένα δρώμενα που σχετίζονταν με αυτά εμφανίζουν αξιοθαύμαστη αντοχή
στον χρόνο.

Αλλά δεν είναι μόνον το μαγιάτικο κλαδί που βεβαιώνει για τη σχέση
ανάμεσα στον προχριστιανικό και χριστιανικό Μάιο. Σε πολλές χώρες που
γνώρισαν ρωμαιοκρατία, όπως η Ελλάδα, υπάρχει μια προκατάληψη για τον
μήνα αυτόν, που γενικά θεωρείται μιαρός. Ετσι, π.χ., πιστεύουν ότι οι
γάμοι που γίνονται στη διάρκειά του είναι καταδικασμένοι σε αποτυχία. Το
ίδιο ακριβώς συνέβαινε και στην αρχαία Ρώμη. Στην εποχή μας για την
αντίληψη αυτή προβάλλεται συνήθως η δικαιολογία ότι ο Μάιος δεν μπορεί
να είναι ευνοϊκός για τους νεόνυμφους αφού πρόκειται για μήνα κατά τη
διάρκεια του οποίου έχουν οργασμό οι συμπαθητικοί γάιδαροι! Ωστόσο ο
αρχικός λόγος της «απαγόρευσης» αυτής είναι πιθανότατα τα Λεμούρια
(Lemuria), μια πένθιμη οικογενειακή γιορτή των Ρωμαίων, που τη γιόρταζαν
στις 9, 11 και 13 Μαΐου. Σύμφωνα με τις δοξασίες των αρχαίων και όχι
μόνον, τα πνεύματα των νεκρών επανέρχονται σε τακτά χρονικά διαστήματα
στη γη και μπορούν να βλάψουν τους ζωντανούς. Ετσι η κάθε οικογένεια
όφειλε να φροντίζει για την περιποίηση και το καλόπιασμα των δικών της
νεκρών. Ενας μήνας που ήταν αφιερωμένος στον παγερό κόσμο των νεκρών
σίγουρα δεν ήταν ο καταλληλότερος για να ακουστεί ο υμέναιος, το γαμήλιο
τραγούδι. Και κάτι για το όνομα του μήνα. Αλλοι το συσχετίζουν με το
επίθετο majus (= μεγαλύτερος), είτε αυτό αναφέρεται στον Δία είτε στους
συγκλητικούς που τιμούνταν τον μήνα αυτόν. Αλλοι όμως το συσχετίζουν και
με το όνομα της Μαίας, της μάνας του Ερμή, θεωρώντας την προσωποποίηση
της γης, της Μεγάλης Μητέρας όλων.

Στις μέρες μας η Πρωτομαγιά με το μαγιάτικο στεφάνι μπορεί να ενισχύσει
τις σχέσεις του ανθρώπου με τη φύση, που είναι επικίνδυνα χαλαρές. Αλλά
και ως γιορτή της εργατικής τάξης, που και αυτή περνά κρίση, θα μπορούσε
να βοηθήσει στην ενδυνάμωση της συνείδησης για έναν κόσμο «βαθύτατα
δημοκρατικό, αταξικό και χωρίς εγγενή εκμετάλλευση», όπως τον επιθυμεί
και ο G.Ε.Μ. de Ste. Croix, καθηγητής της Ιστορίας στην Οξφόρδη.

--
Η Έβελυν (Jokes-Robot(@)ceid.upatras.gr) γράφει :
Είμαι αξιαγάπητος άνθρωπος.
Θα μπορούσαν να σας το επιβεβαιώσουν κι οι φίλοι μου, αν είχα.
		Bruce J. Freedman
________________________________________________________________________
          Joke of the Day ... Ελληνική Λίστα Ανεκδότων
             https://anekdota.duckdns.org
        ___ Η JotD βγαίνει σε Ελληνικά και Greeklish ___
________________________________________________________________________

Γραφτείτε και εσείς στην Ελληνική Λίστα ανεκδότων (JotD) και στείλτε τα ανέκδοτά σας!!!

Επιστροφή στον κεντρικό κατάλογο αυτού του αρχείου