(nil): Έβελυν (Jokes-Robot(@)ceid.upatras.gr)
Ημερομηνία: Κυρ 08 Ιουν 2003 - 01:38:44 EEST

• Μηνύματα ταξινομημένα ανά: [ ημερομηνία ] [ thread ] [ θέμα ] [ συγγραφέα ] [ Επισυναπτόμενο ]
• Mail ενέργειες: [ Απάντησε σε αυτό το μήνυμα ] [ Στείλε ενα καινούριο μήνυμα ]

Συνήθως τα έργα των αρχαίων ποιητών μεταφέρουν τους αναγνώστες τους σ'
έναν κόσμο γεμάτο ένταση, με περιπέτειες θεών κι ανθρώπων, έρωτες και
φιλοσοφία της ζωής. Δυο ερευνητές από το Μεξικό, προτίμησαν μια
διαφορετική προσέγγιση. Χρησιμοποιώντας μεθόδους στατιστικής φυσικής,
συνέκριναν μεγάλα έργα της αρχαίας ελληνικής και λατινικής ποίησης
αναλύοντας το ρυθμικό τους "περιεχόμενο" σε εναλλαγές μακρών και βραχέων
συλλαβών.

Ο μαθηματικός Ricardo Mansilla και ο κλασικός φιλόλογος Edward Bush,
ελπίζουν ότι οι τεχνικές τους θα μπορέσουν να ρίξουν φως σε ερωτήματα
που αφορούν την Ιλιάδα και την Οδύσσεια.

Οι δυο επιστήμονες ανέλυσαν τους πρώτους εκατό στίχους από τέσσερα
ελληνικά και τέσσερα λατινικά έργα - τα δύο Ομηρικά έπη «Ιλιάδα» και
«Οδύσσεια», το «Έργα και Ημέρες» του Ησίοδου και τα «Ειδύλλια» του
Θεόκριτου ενώ, από τους Λατίνους ποιητές, την «Αινειάδα» και τα
«Γεωργικά» του Βιργίλιου, τις «Μεταμορφώσεις» του Οβίδιου και το «Περί
φύσεως πραγμάτων» του Λουκρήτιου.

Τα έργα αυτά είναι γραμμένα σε δακτυλικό εξάμετρο. Οι στίχοι τους
αποτελούνται από έξι μέτρα ή πόδες που είναι δάκτυλοι (μία μακρά και δύο
βραχείες συλλαβές). Τους δάκτυλους ενίοτε αντικαθιστούν σπονδείοι (δύο
μακρές συλλαβές). Σημαντικές είναι και οι παύσεις, οι τομές μέσα στον στίχο.

Οι ερευνητές μετέτρεψαν τους αρχαίους στίχους σε ένα «αλφάβητο» τριών
συμβόλων όπου το «0» σημαίνει μακρά συλλαβή, το «1» βραχεία και το «2»
παύση. Χρησιμοποιώντας μαθηματικές μεθόδους παρόμοιες με αυτές που έχουν
πρόσφατα εφαρμοστεί για την ανάλυση σειρών DNA, υπολόγισαν ποσότητες
όπως η «συνάρτηση αμοιβαίας πληροφορίας» (που ανιχνεύει τη λεγόμενη
μνήμη μακράς κλίμακος) και επιμέρους συναρτήσεις μεταξύ συγκεκριμένων
συμβόλων. Με ανάλυση Fourier, ανίχνευσαν τις περιοδικότητες αυτών των
συναρτήσεων.

Τα έργα των Λατίνων παρουσίασαν περισσότερη πολυπλοκότητα, κυρίως διότι
οι Λατίνοι ποιητές έτειναν να "σπάνε τους κανόνες" περισσότερο από τους
Έλληνες. Η "αυστηρότητα" του ρυθμού θα διευκόλυνε τους ραψωδούς των
ομηρικών χρόνων στην απομνημόνευση, αφού τότε η ποιητική παράδοση ήταν
προφορική, λένε οι ερευνητές.

Η μαθηματική ανάλυση έδειξε επίσης ότι η Οδύσσεια έχει έναν πιο ελεύθερο
ρυθμό από την Ιλιάδα. Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν σε μια μελέτη με
τίτλο "Αύξηση της πολυπλοκότητας από την Κλασική Ελληνική στην Λατινική
Ποίηση".

"Η λέξη 'πολυπλοκότητα' είναι μάλλον ατυχής", σχολίασε η Anne Mahoney,
κλασική φιλόλογος από το Πανεπιστήμιο Tufts των ΗΠΑ. «Στην
πραγματικότητα, τα ελληνικά εξάμετρα είναι περισσότερο σύνθετα. Η
κλασική λατινική ποίηση δανείστηκε τους κανόνες της μετρικής από τους
Έλληνες, περί τον τρίτο αιώνα π.Χ. Στη συνέχεια, οι Λατίνοι ποιητές
κατέληξαν στο να εφαρμόζουν τους κανόνες με όλο και περισσότερη
αυστηρότητα, κι έτσι υπάρχουν πολλά είδη εξάμετρων στίχων που ένας
Έλληνας ποιητής μπορούσε να χρησιμοποιεί πιο ελεύθερα από έναν Λατίνο.

Επίσης, τα λατινικά έχουν περισσότερες μακρές συλλαβές από τα ελληνικά,
τονίζει η Mahoney. Κάποιες από τις διαφορές που εμφανίστηκαν ίσως
οφείλονται σε αυτό.

Πάντως, οι δύο ερευνητές διευκρινίζουν ότι χρειάζεται πληρέστερη
διερεύνηση του έργου των ποιητών, πριν εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα. Κι
ελπίζουν ότι αυτό το νέο παράθυρο για την μελέτη των αρχαίων κλασικών
ίσως μπορέσει να φωτίσει κάποιες πτυχές της σύνθεσης της Ιλιάδας και της
Οδύσσειας.

Μετά την αρχική εργασία (στους πρώτους εκατό στίχους κάθε έπους), έχουν
'μεταφράσει' τους πρώτους εκατό στίχους καθεμιάς από τις 24 ραψωδίες των
δύο επών και, όπως δηλώνουν, σκοπεύουν να καλύψουν το πλήρες κείμενο.

"Τα θέματα του πού και πότε και πώς συντέθηκαν η Ιλιάδα και η Οδύσσεια
ξεπερνούσαν τα όρια της πρώτης μας μελέτης", σημειώνουν. "Αφήσαμε εν
γνώσει μας στην άκρη το 'Ομηρικό ζήτημα', σκοπεύουμε όμως να επανέλθουμε
με μια διεξοδικότερη μελέτη".

Κείμενο: Σοφία Λοβέρδου (loverd(@)mbn.gr)
Πηγή: spin.gr

Αναφορές:
Ολόκληρη η εργασία των Mansilla και Bush
http://www.arxiv.org/abs/cond-mat/0203135

--
Η Έβελυν (Jokes-Robot(@)ceid.upatras.gr) γράφει :
Οι πραγματικοί χρήστες μισούν τους πραγματικούς προγραμματιστές.
________________________________________________________________________
          Joke of the Day ... Ελληνική Λίστα Ανεκδότων
             https://anekdota.duckdns.org
        ___ Η JotD βγαίνει σε Ελληνικά και Greeklish ___
________________________________________________________________________

• Επόμενο μήνυμα: fragas: "αφτίκια του ιουνιου"
• Προηγούμενο μήνυμα: Έβελυν: "Τα μικροσκόπια στην αρχαία Ελλάδα"
• Μηνύματα ταξινομημένα ανά: [ ημερομηνία ] [ thread ] [ θέμα ] [ συγγραφέα ] [ Επισυναπτόμενο ]
• Mail ενέργειες: [ Απάντησε σε αυτό το μήνυμα ] [ Στείλε ενα καινούριο μήνυμα ]